De meeste Amsterdammers zijn er vast wel eens geweest, en de meeste artiesten dromen ervan ooit hier op het podium staan. We hebben het natuurlijk over De Kleine Komedie: het prachtige, intieme theater aan de Amstel.
Al sinds 1786
De Kleine Komedie is het oudste theater van Amsterdam en het één na oudste van Nederland. In 1786 werd het gebouwd op Amstel 56-58 als ‘Théâtre Français sur l’Erwtenmarkt’. Destijds vonden hier vooral Franstalige toneel- en operastukken plaats. Fun fact: Lodewijk Napoleon en koning Willem I zaten regelmatig in de zaal als bezoeker.
In 1855 ging dit theater echter failliet, waarna het pand diende als kerk, debatzaal, VU-collegezaal en tijdens de Tweede Wereldoorlog zelfs als fietsenstalling voor de Duitsers.
Een aantal jaar na de oorlog, in 1948, kreeg het gebouw weer haar oorspronkelijke functie, wat het begin was van het theater genaamd De Kleine Komedie. Nu draagt het pand al 75 jaar met trots deze naam en zit het bijna elke avond stampvol met liefhebbers van muzikaal theater en cabaretiers.
Voor het idee een kleine greep uit wie hier allemaal op de planken staan en stonden: Wim Kan, Toon Hermans, Theo Maassen, Hans Teeuwen, Brigitte Kaandorp, Lebbis en Jansen, Sanne Wallis de Vries, Peter Pannekoek, Claudia de Breij, Joep van Deudekom, Soundos El Ahmadi, Viggo Waas, Daniël Arends, Patrick Laureij, Alex Ploeg, en ga zo nog maar even, eh pardon, héél lang door…
Achter de schermen
Zo’n succesvol theater kun je natuurlijk niet runnen zonder getalenteerd personeel. Zo werkt technicus Thom al 15 jaar met veel plezier in De Kleine Komedie, waarvan 5 jaar als hoofd techniek. Hij heeft zijn historische feitjes misschien nog niet helemaal op een rijtje, maar als het om apparatuur gaat weet Thom van álles iets af.
Zijn voorganger Jacques staat achter de schermen vereeuwigd op de muur, als eerbetoon aan zijn lange toewijding aan de Komedie. Maar ook vóór de schermen wordt aandacht besteed aan nostalgie: zo laat Thom zien dat dat in de foyers allerlei memorabilia te zien zijn, zoals de oude gevelletters en een eens-verborgen muurschildering.
Youp: redder in nood
Alhoewel De Kleine Komedie nu bijna elke avond vol zit, heeft het ook bittere tijden gekend. Zo werd in 1988 namelijk de subsidie voor het theater stopgezet, waardoor het doek dreigde te vallen. Cabaretier Youp van ’t Hek zorgde als een van de belangrijkste aanvoerders voor een benefietavond, die ervoor zorgde dat de Komedie kon blijven voortbestaan.
Na zijn allerlaatste voorstelling in De Kleine Komedie werd hij hiervoor geëerd met een speciaal cadeau. Nu heeft Youp van ‘t Hek sinds 2022 een eigen… ja: hek! Je kunt het Youp van ’t Hek-Hek vinden op de tweede verdieping, te herkennen aan het iconische ronde brilletje.
Op het podium
In de voetsporen van Youp treden vandaag de dag nog veel andere top-cabaretiers. Zo ook Alex Ploeg, die zijn voorstelling EGO in De Kleine Komedie speelde. Zijn comedy-held Hans Teeuwen ging hem al voor, dus hij ziet spelen in dit speciale theater nog steeds als een ultieme mijlpaal. En gelukkig is hij ook te spreken over de typisch Amsterdamse houding als het gaat om theaterkritiek. Je moet ook wel wat kunnen hebben als cabaretier…
Voor aanvang
Ook op de vloer zijn werknemers hard aan het werk om alle gasten een prettige avond te geven. Zo ook Joshua, de barmedewerker van wie je een heerlijk koud biertje met bakkie nootjes kunt krijgen voor de show begint.
Bedrijfsleider Angelika zoekt voordat de eerste gasten komen eerst nog even de rust op in de artiestenfoyer, waar je de blote billen van Theo Maassen kunt aanschouwen, geloof ’t of niet.
In De Kleine Komedie is in ieder geval geen enkele avond hetzelfde. En hoe bijzonder is het, dat je middenin het bruisende hart van Amsterdam, even helemaal op kunt gaan in een voorstelling. Waarna je met een drankje én uitzicht op de gracht kunt nagenieten in de foyer.
