Storefronts: Sint Antoniesbreestraat 132-142

Over smaak valt te twisten, maar dit gebouw aan de Sint Antoniesbreestraat is zeker opvallend. En wat jonge Amsterdammers misschien niet weten, is dat dit stukje binnenstad een rijke en rumoerige historie kent…

In de jaren ’60 werd door de gemeente besloten in het kader van ‘cityvorming’ dat er een hoop moest veranderen in de dichtbevolkte Nieuwmarktbuurt. De buurt was enorm vervallen en er was de wens voor een metro en zelfs een vierbaans autoweg die het CS zou verbinden met de Wibaut- en Weesperstraat (die er uiteindelijk nooit kwam). Om dit te realiseren moesten een hoop woningen in dit gebied plat. En daar waren buurtbewoners niet blij mee. De sloop van deze panden leidde in 1975 dan ook tot hevige protesten waarbij veel gewonden vielen. 

Alhoewel architecten Theo Bosch en Aldo van Eyck ook tegenstanders van de plannen waren, deden zij in 1969 toch mee aan een besloten prijsvraag van de gemeente voor de nieuwbouw van het gebied. Zij hadden het winnende ontwerp.

Met hulp van Van Eyck ontwierp Theo Bosch dit vijfhoekige gebouw, genaamd Pentagon (Grieks voor vijfhoek – Pentagoon), bestaande uit 88 woningen en een galerij met ruimte voor winkels, horeca en bedrijfspanden. Bij Bosch stonden “licht en het menselijk welzijn” centraal. Vandaar dat het pand veel verspringende geveldelen kent en er een binnenplein is, zodat er in de woningen zo veel mogelijk daglicht binnenvalt. 

Er was wel nog één grote uitdaging bij de bouw van het Pentagon. Het gebouw stond namelijk precies boven de tunnelbuis van de metro. Om geen overlast te hebben van het geluid van de razende metro werd er een speciale constructie met rubberen blokken bedacht om zo het geluid te dempen. Zo kon het gebouw in 1983 met een gerust hart worden opgeleverd.

Misschien goed om te weten: tegenwoordig is de techniek flink gevorderd en komt het nog maar zelden voor dat er iets moet worden afgebroken om een metrotunnel aan te leggen…